CAM VİTRAY HEYKEL


Creative Commons License

Er N., Arda E.

Journal of Current Researches on Social Sciences, cilt.13, sa.4, ss.363-392, 2023 (Hakemli Dergi)

Özet

Cam, çağlar boyunca insan yaşamında var olmuştur. Hammaddesi denizden sio2 (silisyum)olup görselliği ve ışık oyunlarıyla sanat alanında yerini almıştır. Doğada 4 tür doğal cam vardır. İnsanoğlu yapay camı keşfetmeden önce doğal camlardan ok ve mızrak uçları yapmış, başka amaçlar için kullanılmıştır. Batı Anadolu’da Troia antik kentinde bulunan M.Ö. III.binin son çeyreğine ait arslan başı ve M.Ö. 14-13.yy’da yapılmış Hitit heykelciği gibi örnekler kaya kristalin çok erken tarihlerde kullanıldığını göstermektedir. M.S. 6. yüzyıl ve sonrasında görülmeye başlanan ve kasıtlı olarak canlı renklerde yapılan pencere camları vitray geleneğinin öncüleri olarak kabul edilir. Vitray, farklı renklerde düz camlardan oluşturulan paneller pencere açıklıklarının kapatılmasında kullanılmıştır. Türkiye’de açık alanlarda cam vitray heykel örnekleri yoktur. Kapalı mekanlarda ise pencere açıklıkları vitray paneller ile kapatılmıştır. Bu çalışma, vitray sanatında en son kullanılan teknik olan tifanny tekniğini, cam vitray heykel sanatçılarını ve onların uygulamaları içinden seçilmiş cam vitray heykel örneklerini kapsamaktadır. Bununla beraber, araştırmayı yapan yazarın kendi özgün tasarımlarını, üç boyutlu cam vitray heykel çalışma örneklerini ve yapım süreçlerini görseller ile ele almaktadır. Araştırmada bulgu olarak kütüphane, gezi, röportaj çalışmaları yapılmıştır. Özgün araştırma sürecinde cam vitray heykel uygulamaları gerçekleşmiştir. Tez Danışmanı Dr.Ergün Arda uygulama süreçleri boyunca destek olmuş ve katkılarda bulunmuştur. Bu çalışma, ÇÖMÜ, BAP Koordinasyon Birimi tarafından no: 4189 projesi ile desteklenmiştir.

18 Mayıs 2021'de BM Genel Konseyi, Uluslararası Cam Komisyonu (ICG), Cam Dernekleri Topluluğu (CGA) ve ICOM-Glass tarafından 2022'nin Birleşmiş Milletler Uluslararası Cam Yılı ilan edilmesi için ortak bir başvuruyu onaylamıştır (Morris, 2022). Cam bir hammadde olarak iklim kriziyle mücadelede hem gezegen ve doğaya hem de insan sağlığına katkıda bulunmaktadır. Araştırmacı eğitim hayatı boyunca seramik ve cam birlikte çalışarak eserlerinde deniz konularına değinmiştir. Teknik olarak soğuk cam tekniği ve en eski uygulamalardan olan vitray sanatını ele alınmıştır. Türkiye’de kitap kaynağı olarak yalnız iki adet vitray kitabı bulunmaktadır. Rauf Tuncer ‘Vitray Sanatı ‘ M. Oktay Maral ‘Işıklı Cam Resmi’dir. Bununla beraber Güzel Sanatlar heykel ve mimari, estetik alanda uygulamalarla literatüre katkı sağlanmak istenmiştir. Görsel Sanatların küresel İklim Değişikliği Algısı Üzerine Etkisi Toplum üzerinde iklim değişikliği temalı yapılan sanatsal ve kültürel etkinliklerin bilimsel, ekonomik ve politik anlamda yapılan tartışmalara göre daha etkili olduğu kanısı giderek daha çok ağırlık kazanmaktadır (Gormley,2010). Son yıllarda sanat ile bilim arasındaki sinerjiden yararlanarak düzenlenen sempozyumlarda, iklim değişikliği konusunda toplumsal algısının nasıl arttırılabileceğinin tartışıldığı platformlar yaratılmaktadır. Çünkü insanlar, görsel sanat eserlerinde bilimsel olarak ifade edilenlerin çok ötesinde bir şeyler bulabilmektedir (Future Climate Dialogues, 2013). Bu etkinliklere bakıldığında ise dünyanın her yerinden sanat severlerinin büyük ilgiyle ziyaret ettiği Venedik Bienali, ilk kez sanatta bu kadar aşırı dozda bir iklim değişikliği vurgusu yapılan en yakın örneklerinden biri olmuştur (Venezia Art Bienalle, 2013). Çevresel Sanat Konusu Ülkemizde de Küresel Isınma Gerçeğiyle Bilim İnsanları ve Sanatçılar tarafından konu olarak alınmaya başlanmıştır.