Akademik Veri Yönetim Sistemi
Uluslararası Katılımlı Türk Romatoloji Kongresi-2023, Antalya, Türkiye, 8 - 12 Mart 2023, ss.312-326
ÖZET
Amaç: Romatoid artrit (RA) patogenezinde rol oynayan faktörlerden birisi de oksidatif strestir. Ozon,
güçlü oksitleyici etkisinin yanı sıra vücutta antioksidan mekanizmaları tetikleyici etkisi olan bir
gazdır. Bu çalışmanın amacı, RA oluşturulan sıçanlarda ozon uygulamasının artrit üzerine etkisinin ve
DNA hasarına neden olup olmadığının incelenmesidir.
Yöntem: Wistar Albino sıçanlarda Complete Freud Adjuvant kullanılarak RA oluşturuldu. Ozon
uygulanan hayvanlara, artrit geliştikten sonra üç hafta boyunca, haftada beş gün olacak şekilde ozon
uygulandı (toplamda 15 uygulama). İlk hafta hayvanlara ozon 0,5 mg/kg vücut ağırlığı dozunda
(çalışmanın 16-20. günü); ikinci (çalışmanın 23-27. günleri) ve üçüncü (çalışmanın 30-34. günü)
haftalarda ise 1,25 mg/kg vücut ağırlığı dozunda uygulandı. Çalışma boyunca rektal yolla uygulanan
gaz hacmi (5 ml) sabit tutuldu. Ozon uygulanmayan diğer hayvanlara (kontrol grubu) ise rektal stres
yaşatıldı. Bu süre boyunca tüm hayvanların artrit şiddeti skorlaması, pençe çap ve ağırlık ölçümü
yapıldı. Çalışmanın sonunda alınan kan örneklerinden alkali komet yöntemiyle DNA hasarı, eritrosit
sedimentasyon hızı (ESH), total antioksidan seviye (TAS) ve total oksidan seviye (TOS) analizleri
yapıldı. Ayak bileği eklem dokuları ise histopatolojik olarak hücresel infiltrasyon ve kemik
rezorbsiyonu açısından incelendi. İstatistiksel karşılaştırmalarda Student’s t testi, Wilcoxon testi,
Mann-Whitney U testi ve Kruskal Wallis testi kullanıldı.
Bulgular: Çalışma sonuçlarına göre ozon uygulamasına bağlı olarak, artrit skorlarında anlamlı bir
değişiklik meydana gelmedi. Hücresel infiltrasyon ve kemik rezorbsiyonunda anlamlı bir iyileşme
gözlenmedi. Rektal ozon uygulaması, ESH’nda belirgin bir azalmaya neden oldu ancak istatistiksel
anlamlılık saptanmadı. Artrite bağlı olarak artmış olan DNA hasarında ozon uygulaması ek bir DNA
hasarı artışı oluşturmadı. Ozon uygulaması TOS değerlerinde beklenilenin aksine anlamlı azalma
meydana getirirken (p<0.05), TAS’ı arttırdı.
Sonuç: Sıçanlarda oluşturulan RA’da rektal ozon uygulamasının DNA hasarı oluşturmadığı ancak
artriti tedavi edici bir etkiye de sahip olmadığı gözlendi.
Bu çalışma, 2017/03-27 sayılı etik kurul onayıyla yürütülmüş ve Çanakkale Onsekiz Mart Üniversitesi
Bilimsel Araştırma Projeleri Koordinasyon Birimi tarafından desteklenmiştir (proje numarası: TSA2018-1128).
Anahtar Kelimeler: Artrit, DNA hasarı, ozon, total antioksidan seviye, total oksidan seviye