Akademik Veri Yönetim Sistemi
5. International Mediterranean Scientific Research Congress, Mersin, Türkiye, 13 Ocak - 14 Şubat 2024, ss.1584-1606
Cam boncuk, şekillendirildiği 6 bin yıllık tarihi boyunca her zaman ilgi görmüştür. Bir takı ve inanç nesnesi olarak boncuk, hem insan vücudunu hem de hayvanların boyunlarını süslemiştir. Yapay cam, sementasyon (sertlik ve aşınma direnci kazandırılması) yöntemi ile pişmiş toprak ve pişmemiş mase boncukların yüzeyinde ilk olarak karşımıza çıkmaktadır. Anadolu’da, Geç Tunç Çağı mezarlarında bulunan cam külçeler, camın ilk olarak Mezopotamya’da yapıldığını göstermektedir. Bu makale ilk aşamada cam boncuğun tarihini bilimsel yayınlar ışığında araştırırken, tarihsel süreçte ne tür cam fırınlarda üretilmeye çalışıldığını, cam fırınlarının özelliklerini, o fırınlarda camın ve özelikle boncuğun nasıl şekillendirildiğini incelemeyi amaçlamıştır. İkinci aşamada ise; geleneksel taşınabilir ve taşındığı yerde eğitim ve uygulama (workshop) amaçlı bir cam boncuk fırın yapım sürecini, odunlu ve gazlı fırın yapım aşamalarını ve yapılan fırında cam boncuk imalat sürecini ele almıştır. Osmanlı İmparatorluğu döneminde boncuk imalatına rastlanılmazken, 1923 Türkiye Cumhuriyeti ilanından sonra yurt dışından İzmir, Kemeraltı’na gelen Abdülazim’in bir geleneksel cam boncuk atölyesi kurması önemli bir dönüm noktasıdır. Bugün tespit edildiği kadarı ile İzmir, Kemalpaşa, Nazar Köy (8), Görece Köy (2), Muğla Bodrum (1) ve Gümüşlük (1) ilçelerinde kurulan cam boncuk atölyelerinin sayısının artması, gelişerek gelinen noktayı göstermektedir. Bu sebep ile Nazar Köy ziyaret edilerek, cam boncuk ustası Uğur Karatay ile kısa bir zaman diliminde taşınabilir ve uygulama amaçlı örnek bir cam fırın imalatı çalışması yapılmıştır. Sonrasında KKTC, Girne, Çatalköy’de gerçekleştirlen 5. Uluslararası Vounous Seramik Sempozyumu 2023 kapsamında üç adet cam fırını yapılmış, bir tanesinde 6 kez geleneksel yöntemler ile yakılmış ve cam boncuk uygulamalarının şekillendirme süreci makalenin ana konularını oluşturmuştur.