Akademik Veri Yönetim Sistemi
Tezin Türü: Yüksek Lisans
Tezin Yürütüldüğü Kurum: Çanakkale Onsekiz Mart Üniversitesi, Lisansüstü Eğitim Enstitüsü, Türkiye
Tezin Onay Tarihi: 2017
Tezin Dili: Türkçe
Öğrenci: NURSEL DURAN
Danışman: Cüneyt Akı
Özet:
Bu çalışmada, günümüzde gıda sektöründe yaygın olarak kullanılan gıda katkı maddelerinden monosodyum glutamat (MSG) ve ribonükleotid grubuna ait olan disodyum inosinat ile disodyum guanilat (I+G) karışımının Allium cepa L. bitkisi üzerindeki genotoksik etkileri kök ucu hücreleri testi yöntemi ile incelenmiştir. EC50 değeri tayin edilen gıda katkı maddeleri, MSG için 24, 48 ve 72 saat boyunca her bir süre aralığı için %0,125, %0,25 ve %0,50 (g/L) dozlarında; I+G için 24, 48 ve 72 saat boyunca her bir süre aralığı için %0,20, %0,40 ve %0,80 (g/L) dozlarında uygulamalar gerçekleştirilmiştir.
Uygulamalar sonucunda, farklı dozların ve uygulama sürelerinin her birinde mitotik indekste azalma görülmesinin yanısıra, söz konusu uygulamaların süre-doz ilişkisinin artmasıyla da mitotik indekslerde düşüş gözlenmiştir. En yüksek doz ve en uzun uygulama süresi olan 72 saat sonunda MSG’nin kullanılan %0,50 g/L dozunda %85,43; I+G’nin kullanılan %0,80 g/L dozunda ise %90,78 oranında mitotik indeks düşüşü gözlenmiştir. Kromozom aberasyonlarında MSG uygulamasından sonra en çok karşılaşılan anormallikler düzensiz metafaz (%18,19), metafazda tabla kayması (%17,11), telofazda kutup kayması (%12,93) ve anafazda kutup kayması (%9,70) olarak belirlenmiştir. I+G uygulamasından sonra en çok karşılaşılan anormalliklerde ise, metafazda tabla kayması (%21,3), düzensiz metafaz (%20,89), telofazda kutup kayması (%14,6) ve anafazda kutup kayması (%10,58) olarak belirlenmiştir. Bunun dışında görülen kromozomal anormallikler, yapışkanlık, kalgın kromozom, köprü oluşumu, poliploidi olarak görülmüştür.Araştırma sonuçları; gıda katkı maddelerinin eğitimli kişilerce belirtilen dozları aşmadan kullanılması gerektiğini desteklemektedir. Araştırmamızda kullandığımız MSG ve Ribonükleotid’in canlılarda artan konsantrasyona ve uygulama zamanına bağlı olarak genotoksik etkiye sahip olabileceği belirlenmiştir.